Żywność modyfikowana genetycznie - czy jest zagrożeniem?

Początkowym działaniom inżynierii genetycznej przyświecały cele (m.in. zażegnanie problemu głodu w skali globalnej, zmniejszenie zużycia pestycydów, obniżenie cen żywności). Wydaje się jednak, że hasła te są tylko elementem propagandy pro GMO, a odległe negatywne skutki wpływu GMO są trudne do przewidzenia. Organizmy genetycznie modyfikowane to żywe organizmy, które mogą mutować, rozmnażać się, krzyżować z innymi żywymi organizmami. Wprowadzenie do środowiska transgenicznych organizmów pociąga za sobą zmiany w naturalnym środowisku. Uważa się, że organizmy modyfikowane genetycznie niszczą bioróżnorodność i powodują zachwianie równowagi ekosystemów.

Na świecie najczęściej uprawianymi modyfikowanymi roślinami są: kukurydza, soja, ziemniaki, pomidory, melony i tytoń. W Europie najwięcej upraw modyfikowanych genetycznie stanowią buraki cukrowe i rzepak.

Żywność modyfikowana genetycznie a zdrowie człowieka

Do tej pory przeprowadzono szereg badań na zwierzętach (m.in. szczurach) karmionych żywnością modyfikowaną genetycznie. Wyniki tych badań, choć często podważane, pokazują negatywny wpływ roślin modyfikowanych genetycznie na zdrowie zwierząt doświadczalnych. W świetle wyników tych badań można stwierdzić, że podobne problemy zdrowotne mogą wystąpić u ludzi spożywających żywność modyfikowaną genetycznie.

Ewentualne zagrożenia dla zdrowia wynikające ze spożywania żywności modyfikowanej genetycznie:

• Zaburzenia odporności,
• Zmniejszenie płodności,
• Zaburzenia metabolizmu,
• Zaburzenia hematologiczne,
• Odporność na antybiotyki,
• Wzrost zachorowalności na nowotwory.

Świadomy wybór…

Na chwilę obecną istnieje jeden prosty sposób na to, aby przeciętny konsument mógł (w pewnym stopniu) uniknąć zakupu produktu modyfikowanego genetycznie. Należy uważnie czytać etykiety!

Żywność modyfikowana genetycznie bezwzględnie musi być odpowiednio oznakowana. Na opakowaniu musi być jasna, czytelna informacja o tym fakcie. W Unii Europejskiej zasady znakowania takich produktów są opisane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady z 2003 r. W przypadku produktów GM na etykiecie umieszczone powinny być wyrazy: „Ten produkt zawiera organizmy zmodyfikowane genetycznie” lub „Ten produkt zawiera zmodyfikowany(-e/-ą) genetycznie [nazwa organizmu(-ów)]”. Należy przy tym zaznaczyć, że dyrektywa zezwala (w odniesieniu do poszczególnych produktów) pewnego minimalnego progu (0,9%), poniżej którego nie ma obowiązku oznakowania.

Trzeba pamiętać, zwierzęta hodowlane są często karmione paszami wytwarzanymi z udziałem roślin modyfikowanych genetycznie (np. kukurydzy czy soi). Kupując mięso, nie zawsze mamy świadomość, że zwierzę, z którego to mięso pozyskano było karmione paszami zawierającym GMO. Ponadto produkty żywnościowe mogą zawierać tylko komponenty pozyskiwane z roślin modyfikowanych genetycznie, np. do czekolady dodaje się lecytynę sojową, do koncentratów zup i sosów – skrobię kukurydzianą. W tego typu przypadkach informacji na etykiecie niestety brak.

Dlatego też, w dzisiejszych czasach nie jesteśmy w stanie w pełni uchronić się przed żywnością modyfikowaną genetycznie. Możemy jedynie uważnie czytać etykiety i starać się wybierać te produkty spożywcze, do których wytworzenia nie są potrzebne komponenty z roślin modyfikowanych genetycznie.


A jakie wy macie doświadczenia z żywnością genetycznie modyfikowana? Czy zwarcie uwagę na etykiety pod względem GMO?


Aneta Strelau - od 15 lat dietetyczka kliniczna. Członkini Europejskiej Federacji Stowarzyszeń Dietetyków DIETS/ EFAD, Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i Na Diecie Bezglutenowej, Polskiego Towarzystwa Dietetyki, Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, wiceprezeska Fundacji promującej sport wśród dzieci i młodzieży „Warszawska Asocjacja Rugby. Zajmuje się również poradnictwem dla dzieci objętymi opieką specjalistycznych poradni zaburzeń neurorozwojowych na terenie Warszawy: www.strelau.pl