Purple Day

Epilepsja stanowi jedno z najczęstszych zaburzeń neurologicznych, cechujące się występowaniem przemijających, zsynchronizowanych salw nadmiernych, niekontrolowanych wyładowań w komórkach nerwowych, zwanych neuronami. Te wyładowania prowadzą do wystąpienia napadów drgawkowych. W zdrowym organizmie komórki nerwowe koordynują ruchy ciała poprzez uporządkowane sygnały wysyłane do mięśni. W przypadku padaczki komórki nerwowe przekazują zbyt wiele sygnałów w chaotyczny sposób, co powoduje napady padaczkowe.

Przyczyny epilepsji

Istnieje wiele potencjalnych przyczyn padaczki, choć w wielu przypadkach podłoże tej choroby pozostaje nieznane. Genetyczne predyspozycje mogą być jednym z czynników ryzyka, a obciążony wywiad rodzinny może zwiększać ryzyko jej wystąpienia. Padaczka może również towarzyszyć niektórym wadom genetycznym, takim jak zespół Downa. Inne możliwe przyczyny obejmują zaburzenia rozwoju psychicznego, nowotwory mózgu, udar mózgu, uraz głowy oraz wcześniejsze infekcje ośrodkowego układu nerwowego.

Ponadto epilepsja może być skutkiem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, opryszczkowego zapalenia mózgu, wągrzycy ośrodkowego układu nerwowego, malarii, toksoplazmozy, choroby Alzheimera lub stwardnienia rozsianego.

Objawy padaczki

Objawem padaczki są napady padaczkowe, które mogą manifestować się w różny sposób:

Napady padaczkowe ogniskowe (zwane częściowymi) – nadmierny wyładowania występują w konkretnym obszarze mózgu lub w obrębie jednej półkuli. Podział obejmuje:

• napady ogniskowe proste – bez towarzyszących zaburzeń, mogą to być:
  – napady ruchowe  wywołane przez nieprawidłową aktywność kory ruchowej, objawiające się np. nagłym drżeniem ręki lub skręceniem oczu w jedną stronę,
  – napady czuciowe – związane z zaburzeniami narządów zmysłów, mogą objawiać się jako uczucie bólu, drętwienie, percepcja zapachów lub dźwięków, które inni nie doświadczają,
  – napady psychiczne (emocjonalne) – uczucie wyobcowania lub percepcja zniekształconych obrazów otaczającego świata,
  – napady wegetatywne - towarzyszące uczucie ucisku w klatce piersiowej, przyspieszenie rytmu serca, nadmierne pocenie się i zwiększone wydzielanie śliny,
• napady ogniskowe złożone – pacjenci mogą doświadczać utraty świadomości, nie pamiętając o napadzie. Mogą manifestować się jako nagłe zatrzymanie ruchu lub wykonywanie mimowolnych czynności.

Napady padaczkowe uogólnione – wynikają z ogólnego zaburzenia aktywności elektrycznej obu półkul mózgu. Wyróżnia się sześć rodzajów:
   – napady toniczne - gwałtowne skurcze mięśni.
   – napady atoniczne - nagła utrata napięcia mięśniowego, często prowadząca do upadku.
   – napady nieświadomości - nagła utrata świadomości, nawet podczas wykonywania czynności.
   – napady miokloniczne - krótkotrwałe zrywy mięśniowe.
   – napady kloniczne - drgawki całego ciała.
   – napady toniczno-kloniczne (dawniej grand mal) - obejmują trzy fazy:

• faza toniczna - skurcze mięśni trwające około minuty, z ryzykiem obrażeń,
• faza kloniczna - drgawki trwające około minuty,
• okres po napadzie zazwyczaj związany ze snem, trwający kilka minut.

Padaczka to choroba, która jest rozpoznawana na podstawie badań podmiotowych wywiadu z pacjentem i badania przedmiotowego. Ważne są informacje o przypadkach epilepsji w rodzinie oraz informacje od świadków napadu. W diagnostyce padaczki wykorzystuje się elektroencefalogram i neuroobrazowanie. EEG polega na rejestracji czynności bioelektrycznej mózgu. Badaniem z wyboru jest rezonans magnetyczny. Pozwala on na wykrycie zmian ogniskowych, które zwykle nie są widoczne w tomografii komputerowej.

Tomografia komputerowa jest stosowana w sytuacjach pilnych u pacjentów z padaczką, szczególnie w ostrych napadach padaczkowych oraz wówczas, gdy istnieją przeciwwskazania do badania rezonansem magnetycznym.

Przy niepewności diagnostycznej może zostać zlecone badanie wideo-EEG, które polega na jednoczesnej rejestracji zapisu EEG i nagraniu obrazu pacjenta na kamerze. Z reguły zleca się badania dodatkowe, w tym m.in. badania krwi (morfologia, OB, poziom glukozy, elektrolity, próby wątrobowe, mocznik, kreatynina, albumina i inne wskazane przez lekarza), badanie ogólne moczu, EKG.

Najczęstszym sposobem leczenia padaczki jest farmakoterapia z zastosowaniem leków przeciwpadaczkowych. Nie leczą one przyczyny choroby, a zapobiegają wystąpieniu napadów padaczkowych. Należą do nich m.in. walproiniany, benzodiazepiny, barbiturany.

U około 30–40% chorych na padaczkę leki są nieskuteczne (tzw. padaczka lekooporna). Rozwiązaniem są wówczas leczenie operacyjne (zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu zmiany, która stanowi tzw. ognisko padaczkowe), stymulacja nerwu błędnego lub dieta ketogenna pod ścisłym nadzorem lekarza i dietetyka.